Waarom heeft je lichaam cholesterol nodig?

Cholesterol is een wit, vetachtig stofje. Dit stofje is door het hele lichaam nodig (o.a. voor de opbouw van lichaamscellen en hormonen) en wordt door het bloed vervoerd om te komen waar het moet zijn. Cholesterol wordt door het lichaam aangemaakt door de lever. Deze aanmaak gaat vanzelf en hier hoef je in je voeding niets aan toe te voegen. Voeg je wel cholesterol toe aan je lichaam uit voeding, dan kan er een disbalans ontstaan.

Wat is het verschil tussen “goed” en “slecht” cholesterol?

Cholesterol, net als vet, is niet in water oplosbaar. Daarom zijn er bij het vervoeren van cholesterol door het bloed eiwitten nodig. Bij het vervoeren van cholesterol worden er twee soorten eiwit gebruikt: Low Density Lipoprotein (LDL), ook bekend als het slechte cholesterol; en High Density Lipoprotein (HDL), ook bekend als het goede cholesterol. ‘Lipo’ betekent vetstof, ‘protein’ betekent eiwit en ‘density’ betekent dichtheid.

LDL-cholesterol

LDL-cholesterol vervoert cholesterol van de lever naar de lichaamscellen. Bij teveel LDL-cholesterol wordt niet al het LDL-cholesterol uit het bloed opgenomen, maar kan het zich gaan afzetten op de wand van je bloedvaten, dit wordt ook wel plaque genoemd (deze vetafzetting gebeurt vaak al vanaf een hele jonge leeftijd). Langzaam wordt de ruimte in het bloedvat steeds minder groot en kan het bloed er steeds minder goed doorheen. Dit heet ook wel atherosclerose. Dit wordt ook wel aderverkalking genoemd, omdat de elasticiteit van de aderen afneemt door de toename van plaque. Doordat het bloed niet alle ruimte krijgt, kan er een te hoge bloeddruk ontstaan, waarbij de druk van de bloedstroom (de snelheid en de mate waarop het bloed door de aderen stroomt) te hoog is. Hierdoor kan het bloed op bepaalde plekken schade geven in de vaatwand, omdat het onder hoge druk komt aansnellen. Deze schade zorgt ervoor dat de vaatwand een ruwer oppervlak krijgt, waardoor LDL-cholesterol nog beter blijft plakken.

Als er minder bloedtoevoer naar het hart is, dan kan er pijn op de borst en druk op de borst (angina) ontstaan. Als er een deel plaque loslaat, kan er zich een bloedprop vormen in de aderen. Deze blokkade van bloedtoevoer kan ervoor zorgen dat er een hartaanval ontstaat of zorgt voor zeer ernstige schade aan de vaten of aan het hart.

Een verhoogd LDL-cholesterol is niet direct merkbaar. Vaak ontwikkelen zich al negatieve gevolgen van een verhoogd LDL-cholesterol, voordat u door heeft dat er een te hoog LDL-gehalte in uw lichaam aanwezig was.

HDL-cholesterol

HDL-cholesterol vervoert LDL-cholesterol van de vaatwand naar de lever. Via de lever wordt cholesterol met gal uit het lichaam afgevoerd. Als je veel HDL-cholesterol hebt, schijnt de afvoer van het teveel aan LDL-cholesterol beter te gaan. De functie van het HDL-cholesterol is bekend, maar over een eventueel effect van ‘hoe meer HDL hoe beter’ zijn niet alle onderzoeken even duidelijk. Wanneer het gal in de lever teveel cholesterol moet verwerken, kan het cholesterol achterblijven, gaan samenklonteren en ontstaan er mogelijk galstenen.

Triglyceriden

Een andere vorm van vet die in het bloed voorkomt zijn triglyceriden. Deze komen uit vetten uit voeding. Na iedere maaltijd is er een verhoogd niveau van triglyceriden in het bloed te vinden. Dit verhoogde niveau herstelt zich normaal gesproken goed. Bij voeding met een hoog gehalte aan triglyceriden heeft het lichaam meer moeite met dit herstel. Hoe langer het gehalte triglyceriden in het bloed verhoogd blijft, hoe meer kans er is op aderverkalking, aangezien ook deze triglyceriden een vetafzetting kunnen geven in de aderen.

Lees hier meer over hoe je zelf je LDL-cholesterol kunt verlagen.

Lees hier meer over de optimale cholesterolwaarden volgens nauwkeurig onderzoek.